Cần chấn chỉnh hoạt động môi giới bất động sản

Thông tin tại tọa đàm "Vai trò nhà môi giới bất động sản trong xu thế mới" diễn ra ngày 30/3 tại TPHCM, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam cho rằng, vừa qua, mặc dù nền kinh tế chịu tác động của dịch COVID-19 nhưng thị trường bất động sản (BĐS) luôn trong tình trạng "nóng", tạo áp lực lớn cho thị trường.

Đáng chú ý, gần đây có hiện tượng giá đất đai nhảy múa, tăng vọt. Ông Đính nhận định, một trong những nguyên nhân là do những nhà đầu cơ, nhà môi giới hoạt động không chuyên nghiệp. Thậm chí có những đơn vị môi giới chuyên nghiệp vẫn tiếp tay cho các hoạt động đầu cơ, kinh doanh đất đai ở nhiều địa phương, tạo lên những cơn sốt BĐS, đưa đất đai trở thành hàng hóa đầu cơ, không tạo ra những lợi ích phục vụ cho phát triển kinh tế của địa phương. "Đây là hiện tượng làm cho thị trường không lành mạnh, trong đó có sự góp sức của những nhà môi giới hoạt động không chuyên nghiệp", ông Đính nói.

Bên cạnh mặt trái của những tổ chức, cá nhân hoạt động môi giới BĐS không chuyên nghiệp thì phải ghi nhận vai trò của đội ngũ môi giới đối với sự phát triển của thị trường BĐS Việt Nam.

Ông Phạm Lâm, Phó Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam cho biết, hiện có khoảng 300.000 người tham gia thực hiện các nghiệp vụ môi giới bất động sản trên cả nước. Trên thực tế, con số này có thể nhiều hơn.

Bên cạnh đó, qua thống kê cho thấy, hàng năm trung bình có trên 100.000 giao dịch bất động sản được thực hiện. Thậm chí tại một số địa phương, trong 1 tháng có tới vài nghìn giao dịch và lực lượng môi giới đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nên các giao dịch bất động sản.

Số lượng nhà môi giới tăng rất nhanh, nhưng có trường hợp chất lượng chưa đảm bảo nên xảy ra những hệ lụy không tốt. Hiện nay, việc thành lập một công ty môi giới BĐS và sàn giao dịch quá dễ nên dẫn đến những hệ lụy không tốt cho thị trường. Trước tình trạng ai cũng có thể làm môi giới BĐS, cơ quan quản lý nhà nước và hội môi giới BĐS cần có những tiêu chuẩn, điều kiện chặt chẽ hơn về thành lập công ty, sàn môi giới BĐS và hoạt động của những đơn vị này.

Bà Nguyễn Hương, Phó Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam, Tổng Giám đốc Công ty CP Bất động sản Đại Phúc Land cho rằng để xảy ra những câu chuyện môi giới bất lương, lũng đoạn thị trường, một phần nguyên nhân do chưa có sự đánh giá, xây dựng tiêu chí để xác định điều kiện hành nghề môi giới. Khung pháp lý đã có nhưng thực thi luật pháp không được quan tâm trong thời gian dài, trong khi số lượng môi giới ngày càng tăng nhanh dẫn đến nhiều hệ lụy. Do đó, đã đến lúc cần quy chuẩn cho nghề môi giới. Cần quy định rõ điều kiện cần và đủ cho cá nhân và tổ chức tham gia hành nghề. Qua đó có giám sát, chế tài mạnh tay với những hành vi làm trái quy định, trái quy chuẩn nghề nghiệp.

Theo Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam, ông Nguyễn Văn Đính, mặc dù số người tham gia hoạt động môi giới BĐS lên đến hàng trăm nghìn nhưng hiện số người có chứng chỉ hành nghề chỉ đạt khoảng 30.000.

Mặt khác, các chứng chỉ hành nghề được cấp theo quy định cũ đã hết hiệu lực. Hiện nay số chứng chỉ được cấp lại theo quy định mới còn thấp hơn nhiều, chỉ vào khoảng 10.000 trường hợp.

"Hiện tại số người mong muốn được sát hạch, cấp chứng chỉ hành nghề rất nhiều nhưng việc cơ quan chức năng các địa phương tổ chức cấp lại diễn ra khá chậm và còn khó khăn. Tôi mong rằng cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét việc giao cho Hội Môi giới bất động sản được cấp chứng chỉ hành nghề để người hành nghề môi giới được chuyên nghiệp hơn, chấp hành pháp luật tốt hơn. Bởi lẽ người hoạt động không có chứng chỉ cũng tiềm ẩn các nguy cơ về thiếu tuân thủ pháp luật, gây ảnh hưởng đến thị trường bất động sản cũng như của khách hàng", ông Đính nêu đề xuất.

Dưới góc độ cơ quan quản lý, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho rằng, phải xác định trong thị trường bất động sản hiện nay, vai trò của môi giới là tất yếu, là một trong những chủ thể rất quan trọng trên thị trường. Để phát huy hiệu quả vai trò của lực lượng này, cần một cuộc tổng rà soát để tìm ra nguyên nhân dẫn đến những tiêu cực trong thời gian qua, nhận diện vấn đề mới có thể tìm ra giải pháp.

Để tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động xây dựng, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, có hiệu lực từ ngày 28/2/2022.

Nghị định 16 quy định xử phạt kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản với một số nội dung như: Không có chứng chỉ hành nghề, không có quy chế hoạt động sàn giao dịch, thu các loại phí kinh doanh dịch vụ mà pháp luật không quy định, rao bán bất động sản không đủ điều kiện, không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ hồ sơ, thông tin về bất động sản...

Các vi phạm về quản lý, sử dụng, kê khai thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản có mức xử phạt từ 60-80 triệu đồng.

Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Khởi, Nghị định 16 quy định chủ đầu tư phải đăng ký số lượng sản phẩm, tình trạng giao dịch và công bố trên website... nếu không sẽ xử phạt. Đồng thời, chủ đầu tư cũng phải cung cấp đầy đủ thông tin sản phẩm cho nhà môi giới.

Nghị định 16 đã quy định xử phạt mạnh tay vi phạm trong hoạt động môi giới vì thế các đơn vị sàn môi giới phải nắm bắt được quy định của pháp luật. Nếu không, ngoài việc bị xử phạt hành chính, các hợp đồng giao dịch với khách hàng sẽ bị huỷ, dừng hoạt động sàn, tiền sẽ bị tịch thu.

Đây là bước tiến để hoạt động môi giới bất động sản trở nên chuyên nghiệp hơn, chính quy hơn.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, Nghị định 16 cũng chỉ là quy định dưới luật điều chỉnh những điểm nóng. Để giải quyết triệt để hiện tượng cò đất, đầu cơ, đầu nậu tận dụng nóng sốt của thị trường để làm loạn, thổi giá phải chờ sửa đổi luật Kinh doanh bất động sản. Song song, cần có một hệ thống công nghệ thông tin để quản lý bằng mã số định danh, chứng chỉ hành nghề để thuận lợi cho việc kiểm soát, xử phạt các hành vi vi phạm.

Ngoài ra, vai trò của các nhà đầu tư trong việc đưa ra các tiêu chí chọn lọc nhà môi giới phân phối các sản phẩm ra thị trường dựa trên sự uy tín, chất lượng, chuyên nghiệp vô cùng quan trọng, góp phần làm minh bạch thị trường.

Băng Tâm